Cultuurscans | Samenvatting en conclusies

Rapportage over de ontwikkeling van het cultuuronderwijs in de scholen voor primair onderwijs in Den Haag in de periode 2013- 2019

In het schooljaar 2018/19 namen de Cultuurcoaches van het Expertisecentrum van CultuurSchakel wederom een cultuurscan af bij alle scholen voor primair onderwijs in Den Haag. Omdat in de schooljaren 2013/14 en 2016/17 een vergelijkbare cultuurscan was afgenomen, kon zo een goed beeld worden verkregen van de ontwikkeling van het cultuuronderwijs bij de scholen, mede dankzij het werk van CultuurSchakel in de afgelopen vijf schooljaren.

Dit is de eindrapportage over alle 158 Cultuurscans die in het schooljaar 2018/19 werden ingevuld. De belangrijkste conclusies staan hieronder.

Het cultuurplan

Bijna driekwart van de scholen voor primair onderwijs in Den Haag heeft cultuuronderwijs vastgelegd in het schoolplan.
Meer dan de helft van de scholen zegt te beschikken over een schriftelijk vastgelegd cultuurplan; dat is aanmerkelijk meer dan in 2013/14 en 2016/17.
Bij nog eens 16% van de scholen is het plan in ontwikkeling. Dat betekent dat 26% van de scholen niet over een schriftelijk vastgelegd cultuurplan beschikt, tegen 72% in 2013/14.

De interne cultuurcoördinator

Het aantal scholen dat geen interne cultuurcoördinator (icc’er) heeft, is gedaald van 35% in 2013/14 naar 16% thans.
69% van de icc'ers is gecertificeerd, tegen 40% in 2013/14.
Het aantal uren dat interne cultuurcoördinatoren gemiddeld ter beschikking hebben, is iets gestegen, maar nog altijd heeft ruim de helft van de icc’ers hooguit 40 uur per jaar beschikbaar voor de uitoefening van hun taak.

Het budget voor cultuuronderwijs
In vergelijking met enkele jaren geleden is er veel meer geld beschikbaar voor cultuuronderwijs.

Bijna driekwart van de scholen heeft nu in elk geval het bedrag uit de lumpsum/Prestatiebox voor cultuuronderwijs ter beschikking. Dat bedrag was €10,90 in 2013/14 en bedraagt nu voor het schooljaar 2018/19 €15,15, inclusief 3 euro per leerling voor museumbezoek.
Bovendien ontvangt 84% van de scholen nog eens extra €11,50 per leerling van de gemeente Den Haag voor de cultuurbezoeken in het kader van VONK.
10% van de scholen heeft (ook nog) een bedrag per leerling ter beschikking, gemiddeld €17,80.
11% van de scholen heeft (ook nog) een bedrag voor de school, gemiddeld €7.759.
Daarnaast blijkt zo’n twee derde van de scholen nog extra geld voor cultuuronderwijs uit te trekken, met name vanuit de ouderbijdragen of uit het LKP-budget.

Vakleerkrachten
Bijna twee derde van de scholen zet structureel vakleerkrachten in op het gebied van kunst en cultuur, dat is meer dan twee jaar geleden. De vakleerkrachten worden vooral ingezet voor muziek en beeldende kunst, maar ook voor theater, dans en andere kunstdisciplines.

21% van de vakleerkrachten is in vaste dienst bij de school.
19% is zzp’er.
De overige vakleerkrachten worden betrokken van organisaties als KOO, Talentenhuis, Residentieorkest, Skills for Kids en Art-s-cool.

Culturele activiteiten

Een derde (34%) van de scholen maakt gebruik van het Cultuurmenu, een aanzienlijke daling ten opzichte van 2013/14 (toen was het 59%).
Bijna alle scholen (94%) maken nu gebruik van het programma cultuurbezoeken uit VONK; daarvan legt 21% een relatie met Cultuuronderwijs op zijn Haags.
15% van de scholen maakt gebruik van Kunstenaar in de Klas; daarvan legt de helft (54%) een relatie met Cultuuronderwijs op zijn Haags.
Los van VONK en/of Cultuurmenu boekt 59% van de scholen ook nog zelfstandig cultuurbezoeken.
18% neemt deel aan de Impuls Muziekonderwijs.

De rol van CultuurSchakel

80% van alle scholen heeft de afgelopen jaren ondersteuning gekregen van CultuurSchakel. Dat betrof vaak advisering over culturele activiteiten, cultuuronderwijs, praktische zaken e.d., maar ook ondersteuning bij het ontwikkelen van een visie op cultuuronderwijs of een cultuurplan, bemiddeling tussen vraag en aanbod, advies over fondsenwerving of het organiseren van bijeenkomsten.
Driekwart van de scholen geeft aan dat deze ondersteuning (in enige of zelfs in hoge mate) heeft bijgedragen aan de kwaliteit van het cultuuronderwijs op de school.
Voor de toekomst heeft 86% van alle scholen behoeften en wensen ten aanzien van de ondersteuning door CultuurSchakel.

De ambities van de scholen
Vergeleken met het schooljaar 2016/17 leggen scholen nu bij culturele activiteiten vaker structurele relaties met de kerndoelen, methodes voor kunstzinnige oriëntatie en methodes van andere vakken, zoals aardrijkskunde en wereldoriëntatie. Ook legt bijna een derde van de scholen relaties met de specifieke pedagogisch-didactische uitgangspunten van de school , zoals NPDL, Onderzoekend leren e.d.

De ambities van de scholen reiken echter nog verder. Veel meer scholen willen de komende jaren structureel relaties leggen met de kerndoelen, methodes en de prioriteiten van de school. Ruim een derde van de scholen wil in de toekomst bovendien meer werk maken van het volgen van leerlingen op het gebied van cultuuronderwijs.

Cultuuronderwijs op zijn Haags (COH)
Verreweg de meeste scholen (89%) zijn inmiddels bekend met Cultuuronderwijs op zijn Haags; daarvan is 84% ook bekend met de subsidie voor extra COH-uren.

11% van de scholen heeft COH inmiddels verankerd in het schoolbeleid.
23% werkt thans met projecten COH; in totaal namen 16.537 leerlingen aan deze projecten deel.
Nog eens 21% van de scholen is van plan om de komende jaren met COH-projecten te gaan werken.

In vergelijking met schooljaar 2016/17 maken nu meer scholen gebruik van een of meer leerlijnen bij cultuuronderwijs, het meest voor muziek en beeldende kunst.

In totaal 866 personen van 32 verschillende scholen namen in 2018 deel aan ondersteuningsactiviteiten voor COH , zoals de Startbijeenkomst of de Workshop Creatief Proces.

De komende jaren willen 27 scholen de Startbijeenkomst bijwonen, 28 de Workshop Creatief Proces, 17 de Workshop Filosofisch Gesprek en 19 de Workshop Vaardigheden, terwijl 20 scholen graag Coaching on the job willen.

Rapportage cultuurscans
De rapportage van de cultuurscans zijn hier te bekijken.