De stem van het MBO – Waarom we moeten blijven luisteren
door Monique Keijers, artistiek leider Theatergroep DRANG
Ze zijn nieuwsgierig. Kritisch. Creatief. Recht voor z’n raap; MBO-studenten. En toch worden ze in het culturele veld nog altijd en te vaak overgeslagen. Terwijl VWO-leerlingen 180 uur culturele vorming krijgen, is kunst voor veel MBO-studenten iets onbekends. Het komt het klaslokaal nauwelijks binnen. En dat is eeuwige zonde!
Bij Theatergroep DRANG werken we al jaren met MBO- jongeren. Om ruimte te maken voor hun verhalen, hun vragen, hun twijfels, om hen serieus te nemen. We maken geen theater óver hen, maar mét hun stem. En dat is precies wat we met onze nieuwe voorstelling “RIOT”, over polarisatie en radicalisering, ook doen.
Op zoek naar verbinding.
We leven in een tijd waarin we steeds verder van elkaar af lijken te drijven. De nuance verdwijnt. Twijfel wordt gezien als zwakte. Jongeren staan dagelijks bloot aan een stroom van gestuurde informatie, eenduidige standpunten en sociale druk om te weten wat je vindt, nog vóór je voelt wat je denkt. En ondertussen verwachten we dat ze zichzelf ontwikkelen tot kritische, betrokken burgers. In een wereld die daar eigenlijk nauwelijks ruimte voor biedt.
RIOT is een wake-up call. Geen les, geen betoog, geen opgeheven vingertje. Maar een spiegel. Een confrontatie met hoe makkelijk frustratie omslaat in woede, hoe aantrekkelijk radicale ideeën kunnen worden als je je niet gezien voelt en hoe belangrijk het is om te leren luisteren. Naar jezelf. Naar de ander.
We spelen RIOT op locatie; geen theaterzaal, geen pluche stoelen. Bewust. We willen dichtbij komen. De voorstelling spreekt de taal van de jongeren en toont herkenbare situaties en vooral: ruimte voor twijfel. Want daar begint het gesprek.
En dat gesprek is essentieel. Na de voorstelling gaan de studenten met de acteurs in gesprek. Niet als verplicht nagesprek, maar als vervolg op wat er op het speelvlak is gebeurd. We zien hoe jongeren hun verhaal durven delen, kritisch denken over hetgeen dat ze gezien hebben, die ene vraag stellen die ze anders niet hadden durven uitspreken. En dat is precies waarom we dit doen.
Het mbo heeft een stem. En die moet gehoord worden!
Er werd onlangs in TROUW geschreven: “Een mbo’er is niet gewend om te zeggen wat hij leuk vindt.” Dat raakt mij. Want het gaat niet alleen over culturele achterstand, maar over structureel niet serieus genomen worden. Over het gevoel dat jouw mening, jouw stem er minder toe doet.
Bij DRANG geloven we het tegenovergestelde: de stem van de MBO-student is essentieel. In onze voorstellingen geven we hen die ruimte. En die ruimte vullen ze! Soms voorzichtig, meestal uitbundig; met gevoel, reflectie en een eigen mening.
Kunst is geen extraatje. Het is een fundamenteel middel om jezelf te leren kennen, de wereld te begrijpen en anderen te ontmoeten. Theater kan wat een schoolboek niet kan: raken, spiegelen, verbinden. En juist in een tijd van polarisatie en verharding is dat geen luxe, maar noodzaak. In het MBO, waar studenten met beide benen in de maatschappij staan, is kunst onmisbaar in het ondersteunen van het burgerschapsonderwijs. Theater maakt maatschappelijke thema’s voelbaar. Het daagt studenten uit om hun positie te bepalen, zich te verplaatsen in anderen en na te denken over hun eigen waarden en overtuigingen; dat sluit direct aan bij de kerntaken van Burgerschap: identiteit, kritisch denken, omgang met verschillen. Niet als theorie, maar als ervaring.
We hopen dat jongeren na het zien van RIOT voelen dat ze niet alleen staan in hun vragen en twijfels. Dat het oké is om niet meteen een mening klaar te hebben. Dat luisteren waardevol is. En dat er altijd een alternatief is voor polarisatie. Dat ze zichzelf herkennen in de personages, maar ook geprikkeld worden om na te denken over andere perspectieven. En vooral: dat hun stem telt.
We hebben geen pasklare antwoorden. Maar we hebben wél theater. En dat is misschien wel het krachtigste wat we kunnen inzetten om jongeren te laten ervaren dat ze ertoe doen. Dat hun stem telt. En dat echt luisteren minstens zo krachtig is als roepen.
De samenwerking met CultuurSchakel
CultuurSchakel helpt ons bij de verbinding met scholen, bij het zichtbaar maken van ons aanbod. Ze zijn geen schakel, maar een brug: tussen theater en onderwijs. Deze samenwerking betekent dat we structureel kunnen bijdragen aan een cultuurklimaat waarin álle jongeren meedoen; niet alleen de vanzelfsprekende doelgroepen.
We zijn dan ook bijzonder blij met de komst van Niels Bon als projectleider MBO. Zijn betrokkenheid en expertise zorgen voor meer aandacht, focus en structurele kansen voor MBO-studenten binnen het Haagse cultuuraanbod. Dat geeft hoop. En het bevestigt wat wij al jaren ervaren: het MBO verdient een centrale plek in het culturele veld.
Kijk wat DRANG jou te bieden heeft: DRANG