05-04-2025

Tussen traditie, talent en toekomst: Indiaas erfgoed op het Haagse podium

Den Haag, 4 april 2025 – In een sfeervol verlichte zaal van The Gandhi Centre klonken eeuwenoude klanken en danspassen die verhalen vertelden van generaties terug. Tijdens de ICCR Foundation Day werd niet alleen de rijkdom van de Indiase cultuur gevierd, maar ook het belang van cultureel erfgoed overdragen. “Het is net een boom met enorme wortels. Die enorme wortels moeten we blijven koesteren, anders droogt het op.” 

Nederland ontmoet India 

De ICCR Foundation Day markeert het jubileum van de Indian Council for Cultural Relations (ICCR), die zich al 75 jaar inzet voor het wereldwijd uitdragen van Indiase cultuur. In Nederland gebeurt dat via The Gandhi Centre in Den Haag, de culturele tak van de Indiase ambassade. Dit culturele centrum fungeert als brug tussen India en Nederland. 

Krish Gupta, directeur van The Gandhi Centre, licht toe: We brengen India in zijn pure vorm naar Nederland – via yoga, dans, muziek en meer. Maar vooral: we bouwen bruggen tussen mensen en culturen. 

Het centrum is meer dan een podium. Het is een ontmoetingsplek voor geïnteresseerden en voor leden van de Indiase diaspora om hun culturele wortels te herontdekken.

Devotie in dans 

Tijdens de ICCR Foundation Day stond de klassieke dansvorm Bharatanatyam centraal. Leerlingen van muziekschool Sri Vinayaka brachten een energieke uitvoering, onder leiding van muziek- en dansdocent Sitrawatie Bonoo. Pure toewijding – zichtbaar in elke beweging, elke oogopslag. 

Het meest bijzondere vind ik om leerlingen naar een hoger niveau te tillen,” vertelt Sitrawatie. “Dus uit hun lethargie wakker maken. Ze moeten echt gaan presteren en ze moeten een podiumpersoonlijkheid creëren. Dat is extra, naast het trainen van de stappen en het ritme. Het moet een compleet geheel worden. Veel leerlingen zeggen in het begin: ‘Dat kan ik niet’ of ‘ik durf het niet’. En uiteindelijk presteren ze gewoon goed. Ik stimuleer ze ook om heel veel op te treden, want daar leer je het van. Hun danspersoonlijkheid groeit en hun ervaring. 

Sitrawatie's aanpak is intensief, diepgaand en trouw aan de klassieke Indiase traditie. “Ik geef puur klassiek les, zonder concessies. Het is niet altijd makkelijk, maar het resultaat is dieper. De waarde die ik mijn studenten wil meegeven is devotie. Niet alleen aan de dans. De dans vraagt van jou: discipline, oefening en verdieping. Het vraagt om hele fijne nuances te bestuderen en uit te voeren.  Je moet 28 soorten handbewegingen kennen. Je gebruikt je ogen, wenkbrauwen en voeten. Je leert verhalen vertellen met je hele lichaam. Het is dus een heel complexe dansvorm. 

De gelaagdheid maakt Bharatanatyam tot een kunstvorm die blijft uitdagen én verrijken. 

Foto van een Indiase dansoptreden
Dansoptreden door leerlingen van Sri Vinayaka

Meenakshi’s muzikale ontdekkingstocht 

Eén van de leerlingen die deze verrijking inmiddels zelf ervaart, is Meenakshi, winnares van onze actie ‘Win een jaar gratis kunstlessen’. Ze koos voor zanglessen in Indiase klassieke muziek. Meenakshi: “Indiase klassieke muziek vormt de basis van alle muziek die er bestaat. We zeggen dat uit Sa, de eerste muzieknoot, alle andere noten komen. Dus als je dat goed beheerst, kun je elk nummer oppikken en goed zingen. 

CultuurSchakel hielp Meenakshi met het vinden van de juiste school. Ik ben pas 2,5 maand geleden begonnen met zanglessen, en ik mocht nu al optreden op dit prestigieuze podium – The Gandhi Centre. Dat voelt geweldig! Het motiveert me om door te gaan met het leren van deze prachtige zangkunst. 

Voor Meenakshi is zingen meer dan een vaardigheid: het is een meditatieve beleving. De Riyaz is als een gebed voor mij. Het voelt alsof God om me heen is wanneer ik oefen. Dat heeft echt een positieve invloed op mijn leven gehad. 

De zanglessen hebben ook impact op Meenakshi's persoonlijke ontwikkeling: “De meest waardevolle les is om niet zelfgenoegzaam te zijn. Het kan altijd beter. Natuurlijk wist ik dit al, maar nu pas ik het toe. Wat je hebt geleerd, is slechts het topje van de ijsberg. Je moet altijd jezelf blijven verbeteren. 

Haar boodschap voor wie twijfelt om iets nieuws te leren: Er is geen beter moment dan vandaag. Eén jaar later zul je wensen dat je was begonnen. Elke kunstvorm helpt je in je ontwikkeling. Niet alleen binnen de kunstvorm zelf, maar ook in je persoonlijke ontwikkeling. Het heeft impact op de manier waarop je naar het leven kijkt, omdat elke kunstvorm discipline en oefening vereist. Je ontwikkelt deze gewoonten en dit helpt je ook op andere vlakken.

Het belang van cultureel erfgoed 

Meenakshi’s persoonlijke verhaal laat zien wat kunst kan doen op individueel niveau – maar het raakt ook aan een groter, collectief belang: het levend houden van cultureel erfgoed. Krish Gupta van The Gandhi Centre: “Vanavond draaide het om zang en dans, maar Indiase cultuur is zoveel meer. Denk bijvoorbeeld aan yoga, meditatie en textiel. Het zit verweven in hoe we leven. 

Muziek- en dansdocent Sitrawatie legt uit waarom het belangrijk is om dit culturele erfgoed door te geven: “Het is net een boom met enorme wortels. Die enorme wortels moeten we blijven koesteren, anders droogt het op.  We moeten het overdragen op de volgende generatie. Anders kunnen zij niet verder. Wat mijn leerlingen ermee doen, is aan hen. Maar ik geef het in ieder geval mee. En vaak ga je er niet gelijk iets mee doen. Maar juist op een latere leeftijd denk je: het is wel fijn dat ik dat geleerd heb. Soms denk ik ook nog weleens: ik had nog zoveel willen vragen aan mijn goeroe. Die is al overleden. Dus ik probeer echt een doorgeefluik te zijn. Ik ben een bruggenbouwer in de kunstoverdracht tussen India en Nederland.

De brug naar morgen  

De ICCR Foundation Day bracht mensen van verschillende generaties en werelden samen. Het podium werd een plek van verbinding: tussen leerling en meester, tussen traditie en toekomst. Een avond vol ritme, klank en expressie – maar bovenal: een herinnering aan wat cultuur kan zijn. Een levende brug. En jij kunt er deel van uitmaken! 

Verder lezen: 

Fotografie: The Gandhi Centre & Iftegaar Joemanbaks.