15-03-2024

‘Er wordt geen muziekonderwijs meer gegeven op scholen!’

‘Het muziekonderwijs op school gaat sterk achteruit!’. Dit soort noodkreten hoor ik vaak. Kloppen ze? Vandaag, 15 maart, is het Europese Dag van Muziek op School. Een jaarlijkse viering van muziekeducatie die muziekliefhebbers uit heel Europa verenigt. Tijd om eens te kijken hoe het in Den Haag is gesteld met muziekeducatie op de basisschool.

In Den Haag zijn er 165 basisscholen. Daarvan hebben er 90 een vakleerkracht muziek. Dat betekent in ieder geval: muzikale deskundigheid in huis voor meer dan de helft van de basisscholen!

Andere invulling muziekonderwijs

Veel scholen zoeken ook andere manieren om hun muziekonderwijs vorm te geven. Ze werken bijvoorbeeld met een leerkracht die bijgeschoold is tot vakspecialist muziek. Hij of zij verzorgt muziekonderwijs en kan collega’s daarbij helpen. Weer andere scholen zetten vakdocenten in van culturele instellingen, die samen met leerlingen een project uitvoeren. Er zijn ook scholen die gebruikmaken van externe aanbieders, zoals het Residentieorkest. Dan komen er bijvoorbeeld musici of ensembles naar de school, of gaat de school met leerlingen naar concerten of optredens. Of er is een leerorkest. En tot slot: vaak wordt muziek ook of vooral door de groepsleerkracht zelf verzorgd. Kortom: veel Haagse basisscholen zorgen wél voor muziek op school.

Mooie voorbeelden van Haags muziekonderwijs

  • School voor speciaal onderwijs De Piramide richtte samen met een kunstvakdocent een speciale muziekhoek in, waar kinderen uitgedaagd worden tot spontaan muzikaal spel. Ze kunnen daar nu zelf met muziek experimenteren. Deze muziekhoek kwam er met hulp van CultuurSchakel. Wij begeleiden en financieren samenwerkingen tussen scholen en culturele aanbieders.

  • Op de Koos Meindertsschool en op OBS de Wissel werken ze met vakleerkrachten als ‘experts’. Zij coachen een-op-een de groepsleerkracht om zélf muzieklessen te geven en werken daarbij met projecten uit de onze Haagse ladekast. Daarin zitten veel mooie projecten die de leerkrachten zelf kunnen geven. Zo krijgen ze meer zelfvertrouwen in het geven van muziekles.

Anders is niet altijd slechter

Er zit dus wel degelijk muziek in de Haagse scholen! Waarom hebben dan toch veel mensen het idee dat het muziekonderwijs op een laag pitje staat? Misschien omdat er buitenschools dingen veranderd zijn in de ontwikkeling van muzikale vaardigheden van kinderen? Vroeger was een instrument leren spelen onderdeel van je opvoeding. En anders zong je wel in de kerk. Nu zijn kinderen vaak (ook) op andere manieren met muziek bezig. Ze luisteren er veel naar, meestal via hun telefoon, en maken bijvoorbeeld online muziek. Maar of anders met muziek bezig zijn, betekent dat het minder goed is, lijkt me een te snelle conclusie.

Drempelloos doorpakken

Er zijn veel manieren om muziekonderwijs in te vullen. De meeste kinderen houden vanuit zichzelf al veel van muziek. De basisschool speelt een belangrijke rol omdat kinderen via school andere en nieuwe muziek kunnen leren kennen en kunnen leren op welke verschillende manieren je met muziek bezig kan zijn. Zo verbreed en verdiep je hun kennis en vergroot je de kans dat zij hun eigen muzikale passie vinden. Wij vinden het vooral erg belangrijk dat scholen kiezen voor muziekonderwijs dat bij hun onderwijsvisie past. En laten we er ook voor zorgen dat kinderen zich vervolgens buiten school muzikaal verder kunnen ontwikkelen. Bijvoorbeeld door overal in Den Haag naschools muziekonderwijs zo divers en toegankelijk mogelijk te maken. Zo investeren we in toekomstmuziek!