Project: Samen op weg

Doe onderstaande opdrachten of maak een keuze:

Droomplek
Doorloop de volgende stappen:

1. Voer een kringgesprek over deze vragen: Hebben de leerlingen een droomplek, een verzonnen plek waar ze graag zouden willen zijn? Hoe ziet die plek eruit? Wat kun je er doen? Hoe voel je je daar?
2. Geef de leerlingen de mogelijkheid om hun droomplek vorm te geven. Bijvoorbeeld met blokken in de blokkenhut, door te tekenen of te bouwen in de zandbak.
3. Bespreek de vormgegeven droomplekken en laat de leerlingen erover vertellen. Leg de opbrengsten van de oriëntatie vast. Maak er bijvoorbeeld foto’s van waarbij je steekwoorden schrijft en bewaar deze voor later in het project.

Koffer inpakken
Neem zelf als voorbeeld iets mee dat je absoluut mee zou nemen op reis. Bespreek met de leerlingen waarom dit voor jou zo belangrijk is. Stop het in de koffer. Vraag de leerlingen om ook iets mee te nemen van thuis. Wat is voor hen onmisbaar? Laat hen er kort iets over vertellen. Waarom hebben ze hiervoor gekozen? Stop de voorwerpen in de koffer. De voorwerpen gebruiken we later in het project. Wanneer het voorwerp niet op school kan blijven, kun je er een foto of tekening van maken.

Doe onderstaande opdrachten of maak een keuze:

Jammie
Bekijk en bespreek de trailer van de voorstelling Jammie!!! van muziektheatergroep Tafel van Vijf. Wat gebeurt er in de voorstelling?

Ik ga op reis en neem mee
Warming-up in de kring. Je zegt: “Ik ga op reis en neem mee… een zonnebril”. De volgende in de kring herhaalt de zin en voegt iets toe, enzovoorts. Beeld ook zoveel mogelijk uit wat je meeneemt.
Variatie: alleen met lievelingsdingen, mensen, gekke en bijzondere dingen en dingen die eigenlijk niet kunnen. Zoals: mijn vader en moeder, mijn luchtballon, mijn schatkist, mijn gouden haarkam, de boom voor de deur.

Schuursponsje
Doorloop de volgende stappen:

1. Stop een schuursponsje in de koffer. Zet de koffer in de kring en pak het schuursponsje eruit. Geef het sponsje door in de kring en laat de leerlingen vertellen wat ze zien en voelen.
   Welke vorm heeft het? Hoe voelt het aan? Waarom zitten er twee verschillende kanten aan? Wat is dit? Wat kun je ermee doen? Wat zou je er nog meer mee kunnen doen? Als het geen schuursponsje mocht zijn, wat zou het dan kunnen zijn?
2. Laat elke leerling een handeling uitbeelden met zijn schuursponsje. Moedig hen aan om zoveel mogelijk variaties te verzinnen, het hoeft niet te kloppen. Wat hebben de anderen gezien?
3. Laat dit bedje voor je schuurspons zien.

Gek ding
Gebruik de koffer die is gevuld met de eigen voorwerpen. Vraag de leerlingen om zich voor te stellen dat de koffer is aangespoeld op een eiland. Op dat eiland wonen de eilandbewoners. De eilandbewoners kennen al die voorwerpen niet en weten niet waarvoor ze bedoeld zijn. Ze zijn nieuwsgierig en gaan de voorwerpen onderzoeken. Wat zou het zijn? En wat zou je ermee kunnen doen? Je speelt een eilandbewoner, loopt naar de koffer toe en pakt er een voorwerp uit. Je bestudeert het en begint iets met het voorwerp te doen waarvoor het voorwerp misschien niet bedoeld is. Nu mag een leerling een eilandbewoner spelen en een voorwerp pakken, het onderzoeken en er iets mee doen. Als een andere ‘eilandbewoner’ wil meespelen, dan mag dat.

Doe onderstaande opdrachten of maak een keuze:

Speeltuinspel
Doorloop de volgende stappen:

1. Bekijk zelf ter voorbereiding dit Toolbox-filmpje over geleidspel.
2. Haal het verhaal uit het prentenboek Speeltuin uit de introductie terug: de kinderen en de kat gaan naar de speeltuin, onderweg komen ze door allemaal verschillende fantasielandschappen.
3. Zorg voor voldoende ruimte. Laat de leerlingen zich inleven en in een geleidspel uitbeelden wat ze in de verschillende landschappen ervaren en meemaken. Ze lopen bijvoorbeeld door de duinen. Hoe loop je door het zand? Is het zand warm of koud? Ze klimmen een duin omhoog, ze moeten uitkijken voor het hoge helmgras en dan roetsjen ze weer naar beneden. Zo kunnen in ieder ‘landschap’ nieuwe situaties uitgebeeld worden.
4. Moedig de leerlingen aan om ook zelf te verzinnen wat ze zouden kunnen doen en laat hen vertellen welk gevoel ze hierbij hebben.
5. Gebruik de term “bevries” om het spel even te stoppen en een nieuwe opdracht of vraag te stellen. Bijvoorbeeld: “Wat als je een octopus was en je had acht armen? Dan kon je… acht ijsjes tegelijkertijd eten!”.

Stap in elkaars avontuur
Een leerling is de leider. De andere leerlingen volgen door precies het gedrag te kopiëren dat de leider heeft bedacht. Bijvoorbeeld: de leider verzint dat hij op een onbewoond eiland op zoek is naar een schat. Door de jungle, de modder, het water, de bossen, de woestijn. Gebruik eventueel tot de verbeelding sprekende muziek voor de sfeer (bijvoorbeeld de muziek uit de animatie van het prentenboek). Laat de leerlingen écht samen op avontuur gaan in hun eigen fantasie en de fantasie van de ander.

Vorm groepjes of splits de groep in tweeën. Vraag wie de reisleider wil zijn. De reisleider vertelt en neemt een aantal avonturiers mee naar zijn droomplek. De reis gaat door verschillende fantasieplekken of landschappen. De tocht en de avonturen zijn belangrijker dan de aankomst. Speel zelf mee en help de reisleider door vragen te stellen. Bijvoorbeeld: Waar zijn we nu? Hoe ziet het eruit? Hoe voelt het? Wat gebeurt er? Stimuleer de fantasie door mee te denken, te spelen en suggesties te doen. De andere leerlingen zijn publiek. Bespreek de presentatie na. Wat hebben de andere leerlingen (het publiek) gezien of gehoord dat ze leuk, spannend of mooi vonden?

Maak een keuze uit onderstaande opdrachten.

Poppentheater
Bekijk en bespreek een paar fragmenten uit poppenvoorstellingen. Zijn de leerlingen al eens naar een poppentheatervoorstelling geweest? Wat kunnen ze erover vertellen?

• Keetje door De la Mar Poppentheater.
• Biggetjes roze door Poppentheater Valentijn.
• Droomzuchten door Lappie Lapstok.
  
  

Knuffelspel
Doorloop de volgende stappen:

1. Vraag de leerlingen vooraf hun lievelingsknuffel mee te nemen van thuis. Zorg voor de zekerheid voor wat extra knuffels en neem in ieder geval ook een eigen knuffel mee; het liefst een bespeelbare waar je hand in kan.
2. In de kring. Start met het introduceren van je eigen knuffel. Vertel in de rol van de knuffel, met een stemmetje, hoe je heet en dat je zo blij bent dat je een heleboel vriendjes hebt gevonden, dat je graag wilt weten hoe ze heten en hoe ze klinken. Laat de leerlingen om de beurt hun knuffels voorstellen en op die manier een naam en een stem aan de knuffels geven.

Ontmoeting.
In tweetallen improviseren de leerlingen een poppenspel met de knuffel. Ze geven elkaar pootjes en vertellen elkaar hoe ze heten. Moedig de leerlingen aan om een stemmetje te verzinnen. De andere leerlingen zijn publiek en klappen als de ‘knuffels’ uitgespeeld zijn. Doe het eventueel de eerste keer samen met een leerling die wil voor.

Poppenkraam.
Doorloop de volgende stappen:

1. Zorg voor een hoed en een koffer. Oefen met de leerlingen het lied ‘Ik stond laatst voor een poppenkraam’.
2. Start met het bevriesspel als warming-up. Laat de leerlingen steeds nieuwe poppenbewegingen verzinnen die gezamenlijk uitgevoerd worden.
3. Bespreek met de leerlingen wat de beste, grappigste of mooiste poppenbewegingen zijn. Kies er vijf uit en nummer ze van één tot en met vijf.
4. De leerlingen spelen de poppen in de poppenkraam. Je speelt zelf de poppenkoopman. Geef elke leerling eventueel een eigen attribuut. Start met het zingen van het lied. Als de koopman op reis gaat (hij doet zijn hoed op en pakt de koffer), doen de leerlingen beweging één die van tevoren is afgesproken, enzovoorts.

Voer onderstaande opdrachten uit of maak een keuze.

Vingergezichtjes

Doorloop de volgende stappen:

1. Bekijk en bespreek de video #72 transform van Lejo.
2. In de kring. Start met vingergymnastiek. Laat de leerlingen bedenken welke bewegingen ze met hun handen en vingers kunnen maken. Kunnen ze ook met één vinger bewegen? Kun je met twee vingers een danseresje nadoen?
3. Leer gezamenlijk een van onderstaande rijmpjes aan en speel het mee met je vingers.

Naar bed, naar bed, zei Duimelot,
Eerst nog wat eten, zei Likkepot.
Waar zal ik het halen?, vroeg lange Jan.
Uit grootmoeders kastje, zei Ringeling.
Dat zal ik verklappen, zei ’t kleine ding.

Of

Duimelot is in ’t water gevallen.
Likkepot heeft hem eruit gehaald,
lange Jaap heeft hem thuis gebracht,
korte knaap heeft hem in bed gelegd,
En kleine pinkje heeft alles gezegd.

4. Teken bij iedere leerling een gezichtje (emoticon) op de top van de wijsvinger. Vraag de leerling wat hij wil: een blij, verdrietig of boos gezichtje. Iedere leerling verzint een naam en een stemmetje voor zijn vingerpopje. De vingergezichtjes stellen zichzelf voor aan de anderen. De leerlingen voeren in tweetallen een gesprekje met hun vinger.

Mijn eigen vriendje
Vertel de leerlingen dat ze een eigen vriendje mogen maken die met hen mee op reis kan gaan. Maak samen met de leerlingen een sok-, stok- of vingerpopje. Bijvoorbeeld met een pollepel of andere ongebruikelijke materialen of voorwerpen, zoals het schuursponsje. Kijk op Pinterest voor inspiratie.

Tip: een popje kan ook heel eenvoudig gemaakt worden met een zakdoek of vierkant lapje. Leg een grote knoop in een hoek en twee kleine in twee andere hoeken. Teken of plak er een gezichtje op. Of van een schuursponsje, zoals te zien is op Pinterest.

Op avontuur met je zelfgemaakte popje
De leerlingen mogen een avontuurtje verzinnen en uitspelen met hun eigen popje. Maak gebruik van de opbrengsten uit de eerdere opdrachten. Laat de leerlingen in tweetallen hun verhaaltje verzinnen, oefenen en uitspelen. Gebruik hiervoor eventueel een poppenkast of een tafel of lap van waarachter de leerlingen hun poppenspel kunnen spelen.

Presenteer de verzonnen avonturen aan elkaar. Welke leerlingen willen hun poppenspel laten zien? Laat hen de scène nog een keer oefenen en geef tips en tops. Nodig eventueel een andere groep uit om naar het poppenspel te komen kijken.

Maak een keuze uit onderstaande opdrachten.

Bekijk en bespreek dit Schooltv-filmpje over poppenspelers.

Op reis naar Fantasia
Bespreek met de leerlingen dat ze samen met hun popje op reis gaan naar hun zelfverzonnen fantasieplek. Maak gebruik van de opbrengsten uit de oriëntatie: de verzameling droomplekken. Hoe ziet hun fantasieplek eruit? Wat is daar allemaal te doen? Hoe kom je er? Is het een eiland? Is het een land hoog in de lucht? Kun je er komen in een speciaal voertuig? Moet je eerst een draak verslaan? Of ben je er in één keer als je een toverspreuk opzegt?

Kom we gaan!
Vorm twee- of viertallen. Geef de leerlingen de opdracht om met hun popje in een poppenspel een stukje van hun reis te spelen. Waar zijn ze? Hoe reizen ze? Wat maken ze mee? Zijn er problemen? Gebeurt er iets leuks? Wat gaat mee op reis en hebben ze in hun koffer gestopt?

Mijn fantasieplek
Geef de leerlingen de opdracht om een tekening of schildering op A4- of A3-formaat te maken die ze bij hun eindspel kunnen gebruiken als achtergrond. Laat de leerlingen vertellen over hun werk.

Doe de onderstaande opdrachten of maak een keuze.

Avonturenroute: wensen- en verlangenreis
Doorloop de volgende stappen:

1. Verspreid de gemaakte tekeningen uit de onderzoeksopdracht over het lokaal. Vraag de leerlingen waar in de klas hun droomplek zich moet bevinden. Hangt hij in de lucht? Zit hij verstopt achter een kast?
2. Maak samen een route van plek naar plek en verzin het avontuur van de reis. Waarmee reis je van de ene naar de andere plek? Een luchtballon? Een raket? Op de rug van een haas? Wat maak je onderweg mee. Schrijf de ideeën op.
3. Iedere leerling vertelt samen met zijn pop het stukje van de reis naar zijn eigen droomplek terwijl hij ernaartoe loopt. De leerling of zijn pop is de verteller.

Ga je mee?
De leerlingen hebben al veel avonturen verzonnen. Laat hen nu ook in tweetallen een poppenspelavontuur bedenken en oefenen met hun eigen tekening of schildering als decor op de achtergrond.

Naar de andere kant van de wereld
Doe met de leerlingen een geleidspel met eigen inbreng. Verzin en speel samen al improviserend een reisverhaal en neem hierin de opbrengsten van de vorige opdrachten mee. Of gebruik het verhaal uit de bijlage (zie de link onder benodigdheden).

Maak een keuze uit de onderstaande presentatiemogelijkheden.

• Maak samen met de leerlingen een keuze uit de opdrachten onder ‘Uitvoeren’. Wat willen de leerlingen het liefst laten zien, bijvoorbeeld aan hun ouders: het poppenspel, de route door het lokaal van droomplek naar droomplek of het geleidspel? Neem de tijd om te oefenen.
• Vraag een collega of de directeur om mee te gaan op reis van droomplek naar droomplek in het lokaal. Geef hem of haar een koffer mee. Speler één (een leerling met pop) neemt de gast aan de hand mee terwijl de leerling en de pop vertellen over de reis. Bijvoorbeeld: “Stap in de koets, we hobbelen over een heuvel, oei, daar staat een grote beer”, enzovoorts. Aangekomen bij zijn eigen droomplek geeft hij het stokje door aan de volgende speler. Film het avontuur en deel het met de ouders.
  
  

Bespreek met de leerlingen het doorlopen proces aan de hand van onderstaande vragen.

• Ga je vaker avonturen verzinnen?
• Wil je alleen op fantasiereis gaan of neem je liever iemand mee?
• Wat ga je doen met je getekende fantasieplek? Ga je deze bewaren of verzin je een nieuwe?
• Is jouw knuffel veranderd door er toneel mee te spelen?
• Als je nog eens een poppenkastpop zou maken, hoe zou je hem dan maken?
• Hoe zou het zijn om een poppenspeler te zijn?