Project: In een nieuw jasje

Mijn kledingkast
Voer een klassengesprek met de leerlingen aan de hand van de thuisopdracht en hun zelfgemaakte kledinglijstje. Maak een overzicht op het bord. Hoeveel broeken, jassen, etc. heeft de hele klas bij elkaar?

• Wat vinden jullie van de aantallen? Veel of weinig?
• Denken jullie dat mensen vroeger meer of minder kleren hadden? Hoe komt dat?
• Hebben we al die kleren nodig? Waarom wel of niet?
  
  

Suggestie: Koppel een rekenopdracht aan de opdracht. Reken de gemiddelden uit en noteer het op het bord. Laat de leerlingen met de aantallen allerlei rekenopdrachten maken: staafdiagrammen, percentages, breuken. 

Lievelingskledingstuk
Vorm groepjes. Laat de leerlingen per groepje zelf een voorzitter aanwijzen.

Iedere leerling vertelt iets aan de groep over zijn meegenomen kledingstuk, aan de hand van de volgende vragen:

• Wanneer draag je het kledingstuk?
• Hoe kom je aan het kledingstuk? Heb je het gekocht, gekregen?
• Waarom is het je lievelingskledingstuk?
• Waar is het van gemaakt, denk je?
• Bekijk het label in het kledingstuk. Uit welk land komt het?
• Wie zou het gemaakt hebben, denk je?
  
  

In goed overleg beslist het groepje over welk kledingstuk iets wordt verteld in de hele klas. Ieder groepje houdt een korte presentatie.

Recycle mode
Bekijk een fragment uit Jez Eaton's Trashion Show - Brighton Fashion Week 2010 (1:28 min. tot 2:59 min.). Zet het filmpje tussendoor eventueel op pauze.
Stel de volgende vragen:

• Wat voor materialen herken je?
• Zien de kleren er anders uit dan ‘gewone’ mode?
• Heb je iets gezien wat je zelf wel zou willen aantrekken? Zo ja, wat?
  
  

Verdiepingsopdrachten

Verantwoord?
Bespreek met de leerlingen de impact van de mode-industrie op het gebied van milieu en mensen.
Bekijk en bespreek een onderstaande filmpjes of maak een keuze:

• Jeugdjournaal – Hoe vervuilend is nieuwe kleding?
• Greenpeace – Thailand River Community
• Jeugdjournaal – Mohammed werkt 6 dagen per week in een fabriek

Bespreek aan de hand van onderstaande vragen dat de mode-industrie één van de meest vervuilende industrieën ter wereld is.

• Wist je dit?
• Wat vind je ervan?
• Als je terugdenkt aan het aantal kledingstukken in je kast: is je mening veranderd?
  
  

Opdracht placemat
Gekoppeld aan het gesprek kunnen de leerlingen in groepjes van 4 een placematopdracht doen. Stel de volgende vraag: “Hoe zou je de kledingindustrie minder vervuilend kunnen maken?”

• De leerlingen schrijven hun antwoord op in een van de vakjes. Ze krijgen hiervoor 2 minuten.
• Iedere leerling licht zijn antwoord toe in 2 minuten.
• Elk groepje komt tot een gezamenlijk antwoord in het midden van de placemat. Ze krijgen hiervoor 1 minuut de tijd.
  
  

Bespreek met elkaar de resultaten.

Thuisopdracht: materiaal verzamelen voor de volgende opdracht
Verzamel met de leerlingen zoveel mogelijk soorten restmateriaal. Denk aan: restjes textiel, oude kleding, fietsbanden, plastic tasjes, kranten, karton, vuilniszakken, oude cd’s, verpakkingsmateriaal van dozen zoals bubbeltjesplastic, oude muntjes, stof van kapotte paraplu’s, etc.

Utopische mode
Bekijk en bespreek een aantal voorbeelden van duurzame of innovatieve materialen.

Kunstenaars die innovatieve technieken gebruiken:

• Ying Gao - (No)Where (Now)Here.
  • Wat kan deze jurk?
  • Vind je dit mode of kunst?
  • Zou je ook een bewegend kledingstuk willen hebben? Waar zou je dat dan voor gebruiken?
• Iris van Herpen - Hypnosis (2019).
  • Wat valt je op aan deze kleding?
  • Hoe beweegt het?
  • Waar zou het van gemaakt zijn?
  • Hoe zou het gemaakt worden?

Modeontwerpers die innovatieve, duurzame materialen gebruiken:

• Wei-Yu Hung – Half awake, Half asleep (2019).
  • Welke ‘kleur’ zie je vooral?
  • Van wat voor materiaal zou de kleding gemaakt zijn?

Vertel dat deze ontwerper gebruikmaakt van Taiwanees tapa-handwerk: een stof die gemaakt wordt van de schors van bomen.

• Tim Dekkers – Humana Natura (2019).
  • Welke materialen zou de ontwerper gebruiken? Hoe zie je dat?
  • Denk je dat het lekker zit? Zou je het zelf willen dragen?

Vertel dat deze ontwerper kleding maakt van bijvoorbeeld varens, schors, hout- en plantenwortels.

• Anke Domaske – Kleding van melk.
  • Hoe zou het materiaal voelen?
  • Vind je dit een duurzaam idee?
  • Denk je dat het lang meegaat?

• Monique Collignon – Power Suit (2017).
  • Waar denk je dat deze jurk van gemaakt is? Hoe zie je dat?

Vertel dat deze jurk is gemaakt van gerecyclede PET-flessen. Zie voor het maakproces deze site.

Voorbeelden moodboards
Leg uit wat een moodboard is.
Bekijk en bespreek een aantal voorbeelden van mode-moodboards*:

• Margaret Howell
• Issey Miyake
• Tess van Zalinge – Van ontwerp naar show

* Bij een moodboard maak je van een idee een collage. Je verzamelt afbeeldingen, teksten en materialen die de inhoud en sfeer van je idee vangen.

Moodboard inspiratie
Vorm groepjes. De leerlingen gaan nadenken over een thema of sfeer voor hun moodboard.
Ze verzamelen uit de meegebrachte restmaterialen, tijdschriften en alles wat ze vinden passen bij hun thema of gekozen sfeer. Ook teksten en woorden.
Naast modevoorbeelden, kunnen natuur en architectuur een inspiratiebron vormen.

Geef de leerlingen de opdracht om in dezelfde groepjes een mode-moodboard samen te stellen. De leerlingen leggen de geselecteerde materialen neer op een stevig vel A3-papier. Ze rangschikken alle woorden, beelden en materialen tot iedereen tevreden is over de plaatsing op het vel de compositie. Alles wordt opgeplakt.
De leerlingen kunnen het moodboard nog aanvullen met een schets of tekening met stiften en fine­liners, trefwoorden erbij schrijven of knippen en plakken uit tijdschriften.

De leerlingen presenteren hun werk in groepjes en zorgen zelf voor een duidelijke rolverdeling. Een leerling vertelt over de gekozen materialen, een andere leerling vertelt over de samenwerking of wat de inspiratie vormde voor het moodboard.

Doorloop de volgende stappen:

´Collage´- mode
Leg uit dat er steeds meer bedrijven en ontwerpers zijn die zich op verschillende manieren bezighouden met de toekomst van mode, op het gebied van duurzaamheid en recycling.
Bekijk en bespreek voorbeelden van modeontwerpers die zich hiermee bezighouden, aan de hand van onderstaande vragen:

• Victor en Rolf
• Lisa Folawiyo (2016)
   
  • Wat valt je op aan de kleding?
  • Hoe zou het gemaakt zijn en waar?
  • Wat is er duurzaam aan?

Schetsen in de mode
Leg uit dat de leerlingen een opdracht krijgen waarbij ze een modeschets maken. Kies een voorbeeld om te laten zien:

• Vogue academie
• Modeschetsen Pinterest
• Schetsen in de mode
• Voorbeeld modevakschool (Nancy van Vliet)
• Behang dat gemaakt is van modeschetsen van Victor en Rolf

Brainstorm
Geef de leerlingen de opdracht om te brainstormen over een utopisch ontwerp voor een kledingstuk in het jaar 2100. Doe dit aan de hand van de volgende vragen:

• Wat is de functie van jullie ontwerp?
• Kun je het dragen?
• Wat is er utopisch aan jullie ontwerp?

Denk hierbij aan:

• Duurzaam: bijvoorbeeld vanwege de materiaalkeuze, iets wat lang meegaat, met je meegroeit of wat je kunt hergebruiken.
• Functie: bijvoorbeeld multifunctioneel zoals de tafelrok van een beschermende functie.

Schetsontwerp
Elke leerling maakt individueel een eenvoudige schets van het bedachte ontwerp van het (de) kledingstuk(-ken) uit het groepje.

De leerlingen werken in duo’s hun ontwerp op ware lichaamsgrootte uit in 2D óf in 3D.
Maak een keuze uit onderstaande mogelijkheden:

2D Kledingontwerp

1. Vorm tweetallen. Ze gaan een basisfiguur op ware grote maken: een leerling gaat liggen op het karton (gladde zijde boven) of papier, terwijl de andere leerling het lichaam met potlood omtrekt. Of de leerlingen maken een fantasiefiguur groter dan zichzelf.

2. De leerlingen kiezen samen welk schetsontwerp (uit de vorige opdracht) ze verder uit gaan werken.

3. Ze voorzien het lichaam van hun pop van een lichaamskleur en haar. Ze laten de pop drogen.

4. De leerlingen knippen de basisonderdelen voor hun ontwerp op maat, bijvoorbeeld een broek of jurk. Ze schikken de onderdelen en plakken deze met bijvoorbeeld lijm, tape of klittenband op het karton.

5. Vervolgens worden ook details uitgeknipt zoals ritsen en knopen, maar ook versieringen in de vorm van bijvoorbeeld een motief.

6. Eventueel kunnen de leerlingen de pop nog een gezicht geven. 

3D Kledingontwerp

1. Het tweetal beslist samen welk ontwerp ze verder uit gaan werken en wie het model is en wie de ontwerper. 

2. De ontwerper kiest een materiaal uit dat als basis wordt gebruikt, denk aan een bestaand kledingstuk of restmateriaal zoals een oude boodschappentas of noppenplastic.
   
   
3. De ontwerper mouleert* het materiaal om het lichaam van het model. Het model houdt het materiaal op zijn plek.
   

4. Waar nodig wordt het materiaal nog verder op maat geknipt of gescheurd en nogmaals gepast op het model.
   
   
5. Extra onderdelen van het ontwerp worden uitgeknipt/gescheurd en bevestigd aan het ontwerp met bijvoorbeeld tape, naald en draad, nietjes, tie-rips, touw, fietsband.
   Of door het maken van gaatjes met een perforator/schaar en er vervolgens een touwtje door heen te doen en dit vast te knopen.
   
   
6. Als beide leerlingen tevreden zijn, maken ze samen de details zoals een motief, extra laagjes stof, knopen, etc.

7. Maak eventueel een foto van het eindresultaat.

Opmerking: Bij tijdnood kan er voor één kledingstuk gekozen worden

Tip: Nodig ouders en verzorgers uit om de leerlingen te helpen bij deze opdracht.

Maak een keuze uit onderstaande mogelijkheden.

• Hang de 2D-modeontwerpen op in de klas.
• Laat de leerlingen hun 3D-creaties showen.
• Projecteer de foto’s op het smartboard of maak er prints van.
  
  

Laat de leerlingen over hun ontwerp vertellen en laat elkaar tips geven.

Inspector Gadget
Start het onderzoek met het bekijken van het introfilmpje van de animatieserie Inspector Gadget, (1983 tot 1986).

• Wat is er nu allemaal al echt uitgevonden?

Wearables
Bekijk en bespreek een aantal van onderstaande voorbeelden van wearables. Dat zijn gadgets met technologie die je op je lichaam draagt.

• Anouk van Wipprecht – diverse ontwerpen.
  • Waar zou je deze accessoires voor kunnen gebruiken?
  • Waar zou de ontwerper door geïnspireerd zijn?
    
    Vertel dat er een ontwerp bij zit dat je stresslevel of angst meet.
  • Zou je zelf zoiets willen dragen?
• Google Glass is een mobiele telefoon, maar dan in brilvorm.
  • Wat vind je van het ontwerp?
    
    Vertel dat tot nu toe nog niet veel mensen Google Glass dragen.
    
    
  • Hoe komt dat?
  • Wat zou jij veranderen aan het ontwerp?
• Betalen met een ring.
  • Lijkt deze betaalring op een gewone ring?
  • Lijkt je het handig, of juist niet?
  • Wat voor gadgets kun je nog meer bedenken om mee te betalen?  
• Sensor van L’Oréal. Deze sensor kun je ergens opplakken, op je nagel bijvoorbeeld en waarschuwt voor teveel uv-licht.
  • Wat vind je van het ontwerp? Is het handig?
  • Denk je dat veel mensen zo’n sensor gaan gebruiken?
• Smart watch
  • Wat vind je van het ontwerp?
  • Lijkt zo’n ‘slim’ horloge je makkelijker dan een mobiel?
  • Denk je dat er straks nog mobiele telefoons bestaan?
• Smart socks, dit is een wearable die in de stof van de sok is verwerkt.
• Lichtgevende paraplu’s.
  • Waar zou deze paraplu handig bij van pas komen?
  • Wat zou jij toevoegen aan het ontwerp?

Optioneel

Accessoires in beeld
Geef de leerlingen de opdracht zichzelf van top tot teen te tekenen, met daarbij alle accessoires die ze kunnen bedenken. Denk aan: hoed, tas, ketting, armband, oorbellen, riem, haarband, handschoenen, waaier, sjaaltje, parasol etc. Wat is hun favoriete accessoire?

Schetsontwerp
De leerlingen hebben bij de vorige opdracht al nagedacht over wat hun kledingstuk kan. Bij deze opdracht werken de leerlingen in dezelfde tweetallen.

1. Ze brainstormen over een duurzame wearable die past bij hun ontwerp en die bijvoorbeeld goed is voor het milieu. Denk aan: een ketting die vervuilde lucht zuivert of een armband die tegelijkertijd een oplaadbare lamp is. Ze mogen zelf kiezen om wat voor soort accessoire het gaat.
2. Beide leerlingen maken een eenvoudige schets van hun accessoire.
3. Samen beslissen ze welk ontwerp ze gebruiken bij de uitvoering en presentatie.

Maak samen met de leerlingen een keuze uit onderstaande mogelijkheden:

Eenvoudige wearable
De leerlingen werken hun schetsontwerp uit in 2D of 3D.

2D-accessoire

1. De leerlingen werken hun ontwerp uit op stevig papier. Eerst tekenen ze de omtrek van hun accessoire, bijvoorbeeld een ketting. Het formaat moet in verhouding kloppen met de kartonnen pop.
2. Vervolgens werken de leerlingen de details van hun ontwerp verder uit met vetkrijt en/of acrylverf.
3. Als alles droog is, knippen de leerlingen het ontwerp uit.

3D-accessoire

4. De leerlingen kiezen een basismateriaal om hun ontwerp uit te voeren, bijvoorbeeld een armband van touw, stukjes ijzerdraad, restjes wol, foam, etc.
5. De leerlingen maken het materiaal op maat.
6. Losse onderdelen kunnen met elkaar verbonden worden met bijvoorbeeld tape, naald en draad, nietjes, tie-rip, touw, lijm, fietsband.

Maak met de leerlingen een keuze uit onderstaande mogelijkheden om het project te presenteren.

Modetentoonstelling
De poppen worden in het klaslokaal opgehangen. Combineer twee poppen, zodat je een voor- en achterkant hebt en bevestig deze met vis- of/nylondraad aan het plafond. De accessoires worden op tafels tentoongesteld. Elke leerling kiest zijn of haar favoriete ontwerp. Bij het gekozen ontwerp schrijft hij in één alinea een recensie voor een modekrant of -tijdschrift.

Modeshow
De leerlingen verdelen de taken. De ene leerling is de mannequin die de kleding aan heeft of de kartonnen pop draagt. Met het 2D- of 3D-ontwerp en de accessoires lopen de ‘mannequins’ over de catwalk* en presenteren hun ontwerpen.
De ander is de modeontwerper die vertelt over het ontwerp. In het verhaal worden meegenomen: de inspiratiebron voor het ontwerpen, de vorm en functie van de ontwerpen en de samenwerking.
Laat de leerlingen ook een naam voor hun ontwerpersduo en/of ontwerp verzinnen.
Oefen de show met de hele klas.

*Zorg bijvoorbeeld voor een rol behang. Rol dit uit en maak het met crêpetape vast op de vloer.

Nodig voor de tentoonstelling of de modeshow een andere groep of de ouders en/of verzorgers uit.

Tip: Sluit het project af met een duurzame actie: organiseer een kledingbibliotheek of een kledingruilbeurs.

Bespreek met de leerlingen het doorlopen proces aan de hand van onderstaande vragen:

• Liep je ergens tegenaan bij het maken van je kledingstuk?
• Wat heb je gedaan om dat probleem op te lossen?
• Heb je iets anders gedaan in de uitvoering dan wat je in je originele ontwerp had bedacht? Waarom?
• Van welke modeontwerpers zou jij kleding willen dragen?
• Hoe anders kijk je nu tegen kleding aan dan aan het begin van het project?
• Denk je dat duurzame of technologische mode de toekomst heeft?
• Als je nu kleding gaat kopen, waar let je dan op?