De vrijheid van de zomerschool is ideaal

Cultuurcoördinator Debbie Coninck Westenberg organiseert voor de derde keer de zomerschool van basisschool ’t Palet in de Schilderswijk. Twee aaneengesloten weken volgen 150 kinderen een creatief programma rond literatuur en digitale media. Debbie laat zich hierbij inspireren door de Ladekast van Cultuuronderwijs op zijn Haags (COH). Vervolgens geven leerkrachten hun eigen draai aan het lesmateriaal. “Die vrijheid is ideaal.”

“Met de zomerschool voor de deur ga ik weer een heerlijke tijd tegemoet. Het is een verrijking, zowel voor de kinderen als de volwassenen. We leren er zoveel van! Kunstonderwijs is onderwijs over het leven, vind ik. Je leert kinderen dat er meer manieren zijn om naar de wereld te kijken. Ik vind het dan ook een geweldige kans om de zomerschool te mogen organiseren. Hierin kunnen we naar hartenlust experimenteren en onze creativiteit volop aanspreken. We werken er echt naartoe met z’n allen.”

Cyclisch proces

“Vragen stellen, onderzoeken, reflecteren, nieuwe vragen stellen. Dat cyclische, creatieve proces is de kern van de zomerschool. Als kunstdocent vind ik dat wezenlijke stappen in mijn werk. Voor leerkrachten die de pabo hebben gedaan is dat een veel minder vanzelfsprekende aanvliegroute, weet ik inmiddels. Het vraagt om een andere houding en manier van werken. Alle teamleden van de zomerschool hebben daarom een workshop procesgerichte didactiek gevolgd. We hebben ons onder anderen laten inspireren door cultuurcoach Yke van der Knaap.  Zij liet ons zien hoe je de didactiek inzet in je programma en zichtbaar maakt aan kinderen. Yke zegt: ‘Je moet ook aan kinderen de stappen van het proces uitleggen zodat ze weten wat ze doen.’”

Wow, wat fantastisch!

“Aan kinderen uitleggen wat een creatief proces is doe je bijvoorbeeld zo. ‘Hoe denk je dat deze schoen is ontstaan, was die er opeens of…?’ Alleen al op zo’n eerste vraag krijg je vaak verrassende antwoorden, waarna je verder gaat. ‘Welke stappen moet je zetten?’ ‘Hoe weet je welk materiaal je moet gebruiken?’ Zo beseffen kinderen steeds beter dat je door goed onderzoek te doen tot een beter eindproduct komt. Vervolgens stel je nieuwe vragen. ‘Voor wie maak je dit en waarom? Wil je dat mensen zeggen: Wat knap gemaakt of Wow, wat fantastisch!’ Langzaam krijgen kinderen door dat een product of kunst er niet zomaar is, maar dat je stapjes moet zetten. Heel waardevol.”

Sporenonderzoek

“Dat denken vanuit het creatieve proces zie ik helemaal terug in de leerlijnen van COH. Ook in de  projecten in de Ladekast worden leerlingen uitgedaagd om te experimenteren, te onderzoeken, vragen te stellen en wordt een beroep gedaan op hun denkvaardigheden. Daarom kan ik dit lesmateriaal ook zo goed gebruiken. Al associërend heb ik de leerlijnen van COH verbonden met het thema van dit jaar: Sporen. Treinsporen, een coronaspoor, digitale sporen, speurwerk van een detective, sporen in een paddenstoel. Je kunt er alle kanten mee op. In de Ladekast vond ik tal van aanknopingspunten.”

Huis van Gedichten

“Na deze voorselectie heb ik het losgelaten. De leerkrachten werken nu in clusters verder aan het programma voor onder-, midden- en bovenbouw. Ze pikken onderdelen uit het lesmateriaal die ze kunnen gebruiken en combineren deze weer met eigen ideeën en invalshoeken. Leuk om te zien hoe ze dat doen. De zomerschool is daarmee ook voor hen een creatief proces. Het programma is voornamelijk bedoeld voor de taalstimulering, ontwikkeling en woordenschat van kinderen. Huis van Gedichten is als kunstexpert literatuur actief betrokken bij het project. De experts helpen de clusters met creatieve ideeën, zoals raps schrijven, performances, liedteksten en spoken word. Een belangrijke aanvulling om te laten zien hoe rijk de verbeelding wordt met taal.”

Digitale eindpresentatie

“We genieten ieder jaar van de vrijheid van de zomerschool. De groepen zijn klein, de lessen zijn overzichtelijk van 09.00 tot 14.00 uur, de meeste kinderen zijn heel gemotiveerd. Dat maakt dat er veel ruimte is voor experiment. Klinkt als de ideale school en dat is het ook! Het is creatief, maar we verwachten ook echt iets van de kinderen. Het proces is daarbij minstens zo belangrijk als het resultaat. Vorig jaar was er zoveel belangstelling voor de eindpresentatie dat ik de ouders bijna niet kwijt kon. Ik denk dat we dit jaar, ook met het oog op corona, kiezen voor een digitale presentatie. Vlogs, slideshows, films. Dat ga ik nog uitvogelen.”

Met andere ogen

“Kinderen uit de Schilderswijk gaan weinig naar strand of bos. Daarom gaan we ook elk jaar tijdens de zomerschool op excursie, dit jaar naar Solleveld tussen Monster en Kijkduin. Een gebied met bos, heide, duin en zand. Ook dat sluit prachtig aan bij het thema Sporen. Twee superleuke boswachters wijzen de kinderen op sporen in de natuur. En dan zijn er natuurlijk ook nog de speurtochten in de wijk. Daardoor gaan kinderen hun bekende omgeving met heel andere ogen bekijken. Zo leren we kinderen de wereld ontdekken, verder te kijken en vragen te stellen. Ik kijk er enorm naar uit.”

Debbie Coninck Westenberg
Cultuurcoördinator - zomerschool Basisschool ‘t Palet

Ben je enthousiast geworden over de zomerschool en wil je ook een zomerschool opzetten? Neem dan contact op met één van onze cultuurcoaches want zij denken graag met je mee.